برای مشاهده پمپ های سیرکوله کلیک کنید
پمپ سیرکولاتور:
با گسترش صنایع و تغییر سبک زندگی بشر، سیستم های مختلفی ابداع گردید و انواع پمپ ها بعنوان قلب تپنده تمامی سیستم های گرمایشی، سرمایشی، آبرسانی و … نقش بسزائی ایفا می کنند. یکی از انواع پمپ های پرمصرف در مصارف خانگی و صنعتی، پمپ های سیرکولاتور هستند که در این مقاله قصد معرفی، نحوه انتخاب و محاسبه، انواع برند های ایرانی و خارجی در زمینه پمپ های سیرکولاتور را داریم.
پمپ سیرکولاتور چیست؟
پمپ های سیرکولاتور زیر مجموعه پمپ های سانترفیوژ هستند و برای چرخاندن یا سیرکوله کردن آب گرم و سرد در سیستم های گرمایشی، سرمایشی، تهویه مطبوع، موتور خانه ها، استخرها، برج های خنک کننده و … استفاده می شوند. جنس بدنه این پمپ ها معمولا از چدن یا استیل (البته لزوما فقط از جنس چدن و استیل نیست و پمپ های با متریال های دیگر هم ساخته شده است اما عمومیت ساخت با متریال های چدن و استیل است) و پروانه های آنها از جنس های چدن، برنج، استیل، نوریل و … ساخته می شود. بطور معمول نحوه ساخت پمپ های سیرکولاتور به گونه ای است که توانایی پمپاژ آب با دمای بالا تا 130 الی 140 درجه سانتی گراد را دارند. از جمله ویژگی های پمپ های سیرکولاتور
می توان به کارکرد با صدای کم و مصرف انرژی پایین آنها اشاره کرد. پمپ های سیرکولاتور بصورت تکفاز و سه فاز و با توجه به نیاز
مصرف کننده 1450 دور دقیقه و 3000 دور دردقیقه ساخته شده اند. البته پمپ های چند دور هم داریم که مصرف کننده می تواند با توجه به اندازه مصرف آنرا تنظیم کند تا مصرف انرژی بهینه تری داشته باشد.
انواع پمپ سیرکولاتور:
با توجه به نوع قرارگیری پمپ های سیرکولاتور در مدار آنها را به دو دسته، پمپ های سیرکولاتور خطی و پمپ های سیرکولاتور زمینی
تقسیم بندی می کنیم:
پمپ های سیرکولاتور خطی (IN-LINE):
پمپ های خطی دارای ورودی و خروجی در یک راستا هستند در واقع ورودی و خروجی پمپ با اختلاف 180 درجه با هم قرار گرفته اند که جهت چرخش آب بر روی مدار بسته می شوند. پمپ های خطی توانایی مکش منفی را ندارند و اصطلاحا باید سیال بر روی آن ها سوار باشد. این پمپ ها می توانند تک دور یا چند دور، تک قلو یا دو قلو باشند. لازم به ذکر است که پمپ های خطی بزرگ هم بر روی زمین قرار
می گیرند.
پمپ های سیرکولاتور زمینی (END SUCTION):
هنگامیکه نیاز به هد و دبی بالا باشد حجم پمپ ها بزرگ می شود و دیگر پمپ های خطی که توانایی قرار گرفتن بر روی مدار را دارند قابل استفاده نیستند و باید از پمپ های زمینی بهره ببریم. ورودی و خروجی پمپ های زمینی نسبت به هم عمود هستند و مانند پمپ های خطی در یک راستا قرار ندارند.
کاربرد پمپ های سیرکولاتور:
- پمپ های پکیج و پمپ های شوفاژ خانه
- سیرکوله سیالات شیمیایی
- سیستم های گرمایشی و سرمایشی منازل و بخش های صنعتی
- سیستم های تهویه مطبوع
- سیستم گردش آب و گرمایش استخر ها
- سیستم های شستشو
نحوه محاسبه و انتخاب پمپ سیرکولاتور:
مهمترین بخش در یک سیستم گرمایش یا سرمایش انجام محاسبات تمامی المان های آن سیستم هاست که پمپ سیرکولاتور هم شامل
می شود. با انتخاب اشتباه پمپ سیرکولاتور سیستم های گرمایشی و سرمایشی یا بلا استفاده شده یا بازدهی آنها پایین می آید. در این مطلب قصد آموزش محاسبه هد و دبی در پمپ های سیرکولاتور را داریم.
قبل از آنکه به سراغ فرمول ها و شرایط محاسبه برویم لازم است چند نکته در مورد پمپ های سیرکولاتور را یاد آور شویم:
- از پمپ های سیرکولاتور در مسیر بسته استفاده شده و در مسیر بسته قصد افزایش فشار نداریم و فقط به جهت گردش سیال و غلبه بر افت فشار طولی و افت فشار محلی (افت فشار محلی شامل: افت ناشی از دیگ، چیلر، شیر آلات، زانوها) مورد استفاده قرار
می گیرند. - پمپ سیرکولاتور باید بتواند آب را تا دورترین مبدل یا وسیله توزیع کننده به چرخش در آورد لذا باید میزان افت فشار طولی و محلی را بر اساس طولانی ترین مسیر محاسبه کنیم.
- پمپ های سیرکولاتور، آب سرد یا گرم را در دما و زمان معین حمل می کنند.
- در محاسبه هد پمپ باید دقت شود که هدی بالاتر از نیاز سیستم انتخاب نشود زیرا باعث افزایش آمپر در پمپ می شود.
- دبی پمپ سیرکولاتور بستگی به بار حرارتی سیستم دارد یعنی هرچه بار حرارتی بالاتر برود پمپ سیرکولاتور هم بزرگ تر می شود.
محاسبه هد پمپ سیرکوله:
برای بدست آوردن هد پمپ باید افت فشار طولی و افت فشار محلی را بدست آوردیم که مجموع آن ها معادل هد پمپ می شود:
افت فشار طولی:
افت فشار طولی لوله بر اساس قطر لوله، جنس لوله و میزان زبری آن و حتی نو یا کهنه بودن لوله متفاوت است در واقع افت فشار طولی، اصطکاک سیال با لوله است. برای بدست آوردن افت فشار با دقت نسبتا خوب می توانیم از فرمول زیر استفاده کنیم:
H(l) = 0.025*L
H(l): افت فشار طولی
L: مجموع طولانی ترین مسیر رفت و برگشت بر حسب متر
عدد 0.025 مقدار افت مجاز در هر متر لوله در مسیر بسته
افت فشار محلی:
افت فشار تمامی وسایل و تجهیزات توزیع مثل رادیاتور ها، دیگ، چیلر و … در کاتالوگ دستگاه های مربوطه ارائه می شود. همچنین افت فشار در زانو ها و شیر آلات را هم می توان 50 درصد افت فشار لوله در نظر گرفت.
محاسبه دبی پمپ سیرکوله:
محاسبه دبی از فرمول زیر بدست می آید (البته در سیستم متریک):
Q(P): دبی پمپ سیرکوله بر حسب گالن در دقیقه
q: بار حرارتی بر حسب بی تی یو بر ساعت (ظرفیت حرارتی دیگ چدنی یا بویلر حرارتی)
دلتا یا اختلاف دما را در سیستم های گرمایشی 20 درجه فارنهایت معادل 10 درجه سانتی گراد و در سیستم های سرمایشی 10 درجه فارنهایت معادل 5.5 درجه سانتی گراد در نظر می گیریم. به این ترتیب در سیستم های گرمایش هر GPM برابر با 10000 بی تی یو و در سیستم سرمایش هر گالن بر دقیقه برابر با 5000 بی تی یو خواهد بود.
محاسبه دبی در پمپ های برگشت آب گرم:
برای بدست آوردن دبی پمپ برگشت باید نرخ انتقال حرارت لوله بر واحد سطح لوله را بدست را بدست آوریم. لوله های سیستم ها می توانند به دو صورت عایق دار یا بدون عایق (بیشتر لوله های برگشت بدون عایق هستند) اجرا شده باشند. اگر لوله عایق داشته باشد این نرخ 30 بی تی یو بر ساعت به ازای هر متر لوله است و اگر لوله بدون عایق اجراشده باشد به ازای هر متر لوله 60 بی تی یو بر ساعت در نظر می گیریم.
Q(PB) = ((L1+L2) * k) / 10000
Q(PB): دبی پمپ برگشت آب گرم
(L1+L2): طول مسیر لوله رفت و برگشت
k: در لوله های عایق شده 30 بی تی یو در ساعت و در لوله های عایق نشده 60 بی تی یو بر ساعت در نظر گرفته شود
بعد از تعیین هد و دبی پمپ سیرکولاتور که بخش اصلی در انتخاب پمپ است باید سایر موارد زیر را در نظر بگیریم:
- پمپ سیرکوله با چه توان و دوری کار کند
- نوع اتصال ورودی و خروجی که از نوع فلنچی یا رزوه ای است
- سایز لوله های ورودی و خروجی چقدر است
- پمپ از نوع زمینی یا خطی است
سپس با در دست داشتن اطلاعات فوق می توانیم پمپ سیرکوله مورد نظر خود را از پمپ های موجود در بازار تهییه کنیم.
شرکت هایی که در دنیا از جمله پیشتازان تولید پمپ های سیرکوله بوده و در ایران نیز عرضه می شوند:
- پمپ های سیرکوله گراندفوس
- پمپ های سیرکوله داب
- پمپ های سیرکوله ویلو
- پمپ های سیرکوله ابارا
- پمپ های سیرکوله لئو
- و …
همچنین در در کشور خودمان شرکت های مطرحی اقدام به تولید این پمپ کرده اند همچون:
- نوید موتور
- بلندکاست
- آزاد البرز
- سمنان انرژی
- و …
آیا پمپ های سیرکولاتور را می توان به صورت موازی بست؟
در بسیاری از پروژه ها به جای یک پمپ سیرکوله بزرگ می توان از دو پمپ کوچک تر و مشابه استفاده کرد که در نتیجه هزینه تعمیر و استهلاک پمپ ها کمتر می شود. یکی از راه های افزایش آبدهی در پمپ های سیرکولاتور و بهتر بگوییم ارزان ترین راه برای افزایش دبی، موازی بستن پمپ های سیرکوله است. تنها نکته ای که باید به آن توجه داشت هنگامیکه پمپ های سیرکوله را بصورت موازی استفاده می کنیم فقط دبی افزایش می باید و تاثیری در میزان افزایش هد یا فشار ندارد.
پمپ برگشت آب گرم چیست؟
هنگامیکه شیر آب گرم را باز می کنیم و آب بعد از مدت زمان کوتاهی گرم می شود یعنی پمپ برگشت آب گرم وظیفه خود را به درستی انجام می دهد. اگر پمپ آب برگشت نباشد تا زمانیکه آب درون لوله های ساختمان کامل تخلیه نشود آب گرم به مصرف کننده نمی رسد. این اتفاق باعث هدر رفت زیاد در آب و زمان می شود. پمپ های برگشت آب گرم از نوع خطی هستند و معمولا کوچک ترین پمپ سیرکوله در موتور خانه ها هستند. در شکل زیر نحوه قرارگیری پمپ برگشت را نشان می دهد. همانطور که در شکل زیر می بینیم یک مسیر بایپس هم موازی با پمپ برگشت کشیده است تا در صورت خراب شدن پمپ از آن استفاده شود.
تغییر دور پمپ های سیرکوله به چه صورت است؟
با استفاده از سیستم های دور متغییر با توجه به تغییرات فشار می توان دور موتور در پمپ های سیرکوله را تغییر داد. البته هزینه خرید اولیه این سیستم بالا است ولی با گذر زمان و صرفه جویی در مصرف انرژی بعد از مدت زمانی این هزینه جبران می شود.
همچنین پمپ های سیرکوله چند دور داریم که تغییر دور به صورت دستی صورت می گیرد. این نوع پمپ ها از نوع رتور تر (WET ROTOR) بوده و آب درون محفظه روتور شده و آن را خنک می کند. از مزایای این پمپ ها تغییر دور بوده که با توجه به نیاز مصرف کننده قابل تنظیم هستند.
پمپ های سیرکوله
