مفاهیم اولیه پمپ ها
پمپ وسیله ایست که سیال یا مایعات را از ارتفاعی پایین تر به ارتفاعی بالاتر یا از نقطه ای با فشار بالا به نقطه ای با فشار پایین منتقل می کند در واقع پمپ به سیال انرژی می دهد که این انرژی بصورت فشار یا همان هد پمپ بیان می گردد همچنین پمپ ها حجمی از سیالات را منتقل می کنند که این حجم را در واحد زمان بیان می کنند که به آن دبی می گویند.
در انتخاب پمپ ها باید به ساختار و ساختمان، هد، دبی، راندمان و توان مصرفی پمپ و همچنین نوع سیال توجه ویژه گردد.
ساختار و ساختمان پمپ ها بطور کلی به سه بخش اساسی تقسیم می شود:
- قطعاتی که به سیال انرژی می دهندو باعث جابجایی آن می شود بطور مثال در پمپ سانترفیوژ پروانه ها در پمپ دنده ای چرخ دنده، پیستون در پمپ جابجایی مثبت و …
- قسمتی از پمپ که سیال را درون خودش نگه می دارد مانند محفظه و ساپورت (واسطه) یا حلزونی.
- قطعاتی که باعث آببندی پمپ ها می شوند و نمی گذارند سیال از درون پمپ به بیرون خارج شوند مانند آببندهای مکانیکی و…
ارتفاع یا هد پمپ: به میزان اختلاف ارتفاع پمپاژ هد گویند که بر حسب متر (m) ، فوت (ft) ، بار (bar) و … بیان می شود.
دبی: به میزان حجمی از سیال که در واحد زمان از نقطه ای خاص ( مانند خروجی پمپ و …) منتقل می شود دبی پمپ می گویند و بر حسب متر مکعب بر ساعت، گالن بر دقیقه، لیتر بر ثانیه، لیتر بر دقیقه، و لیتر بر ساعت بیان می شود.
راندمان: در عمل پمپاژ مقداری از انرژی اتلاف می شود، راندمان نشان دهنده این میزان اتلاف می باشد هرچه راندمان بالاتر باشد اتلاف انرژی کمتر است.
توان مصرفی: توان وارد شده به پمپ توسط موتور و انتقال آن به سیال را توان مصرفی می گویند. بدلیل وجود اصطکاک سیال با لوله ها و افت هیدرولیکی توان خروجی از توان مصرفی پمپ کمتر است (کمتر از یک و بصورت درصد بیان می شود که این درصد همان راندمان است)
در انتخاب پمپ نوع سیال بسیار مهم و حائز اهمیت است، سیالات متفاوت دارای ویژگی های مختلفی می باشند آن ها از نظر غلظت، ویسکوزیته (ویسکوزیته یعنی مقاومت مایع در برابر جاری شدن هرچه مقاومت مایع در برابر جاری شدن بیشتر باشد ویسکوزیته آن بالاتر است ولی غلظت به مقدار ماده تشکیل دهنده جسم در محلول می گویند) ، جرم و وزن و … با یکدیگر متفاوت می باشند حتی در دماهای مختلف حالات متفاوتی از خود بروز می دهند یا فرار و شیمیایی یا دارای ذرات معلق و جامد می باشند. سیالی که دارای ویسکوزیته بالاست بر روی عملکرد پمپ های ساتترفیوژ تاثیراتی می گذارد :
- هد به نسبت وقتی که سیال آب باشد کم می شود.
- دبی کاهش می یابد
- توان ورودی مورد نیاز بالاتر می رود.
البته بر خلاف پمپ های گریز از مرکز با افزایش ویسکوزیته پمپ های روتاری بازده بالاتری پیدا می کنند. سیالات فرار هم مثل نفت و بنزین و سیالات مشابه در فشار و دمای معمولی جوی به سرعت بخار می شوند که در این حالات حتما باید نوع پمپ و آب بند مکانیکی مورد استفاده با دقت و وسواس زیاد انتخاب شود، در سیالات اسیدی و … که در زمره سیالات شیمیایی قرار می گیرند هم بعلت آنکه باعث خوردگی قسمت های مختلف پمپ ها می شوند باید تمهیدات و مواد ویژه ای در ساخت پمپ مورد استفاده قرار گیرد. بطور کلی با تجه به نوع سیال باید پمپی مناسب برای انتفال آن انتخاب گردد.
جرم مخصوص سیال: وزن مایع یا سیال در یک واحد اندازه گیری خاص را گویند که معکولا بر حسب کیلوگرم بر حسب دسی متر مکعب یا کیلوگرم بر لیتر ( هر یک دسی متر مکعب برابر با یک لیتر است) بیان می شود. وزن خاص نفت: 7/0 کیلوگرم بر دسی متر مکعب ، وزن خاص آب: 1 کیلوگرم بر دسی متر مکعب و …
ادامه مطلب در مقاله بخش دوم مفاهیم اولیه پمپ انتشار می یابد.
